Spreekt de ruimtelijke vormgeving van de Rotterdamse Markthal sterk tot de verbeelding, dan is dat des te meer het geval voor de binnenzijde van dit ondertussen iconische gebouw. Vanaf de Markthalvloer heb je uitzicht op de Horn of Plenty, een bijzonder kunstwerk van Arno Coenen. Reusachtige vissen, vruchten en groenten in een levendig kleurenpalet eisen de aandacht op van elke bezoeker.
De Rotterdamse Markthal, met zicht op de Horn of Plenty langsheen de gebogen binnengevels © Ossip van Duivenbode
Bovenop de werkbrug, met zicht op het juk met de pendelarmen (links). © Marcel van Odenhoven
En als je eenmaal in bewondering staat voor deze twee voetbalvelden grote ‘Sixtijnse kapel van Rotterdam’, zie je dan ook de stalen werkbrug 30 meter hoog boven de begane grond? Mooi zo, want dan wordt je meteen duidelijk hoe het onderhoud van de gebogen binnengevels en de vliesgevels aan beide kopse kanten van de hal wordt aangepakt.
Veiligheid en betrouwbaarheid voorop
De werkbrug is een realisatie van Manntech Gevelinstallaties uit Moerdijk, meer dan 60 jaar actief op het gebied van ontwerp, productie en levering van gevelonderhoudsinstallaties. Staalbouwkundig Adviesburo van Odenhoven uit Heijningen stond in voor het constructief ontwerp van de brugstructuur met behulp van de Diamonds rekensoftware geleverd door BuildSoft.
De werkbrug is opgehangen aan plafondrails die zich uitstrekken over de volledige lengte van de Markthal. Vanuit een werkwagen die bovenop de werkbrug rijdt, kan het bovendeel van de gebogen binnengevel worden gereinigd. Vanuit een gondel die met kabels is opgehangen aaneen mobiele onderwagen onderaan de brug, kan worden ingestaan voor het onderhoud van de lager gelegen delen van de binnengevel. Zo ontstaat een installatie waarmee het volledig binnenoppervlak van kopgevels en langsgevel bereikt kan worden
“Wat dit project heel bijzonder maakt” zegt Marcel, “is dat de gondel kan worden ingehaakt in rails die de contouren van de gekromde binnengevel volgen. Door de kabels te vieren waarmee de gondel vast hangt aan de mobiele onderwagen, zal de gondel zich op vaste afstand verplaatsen langs de binnengevel. Daarbij oefent de gondel via die kabels een schuine trekkracht uit op de werkbrug. De richting van die trekkracht verandert naarmate de gondel zich verplaatst langs de gekromde binnenwand.”
Creatief 3D rekenen
En hoewel veiligheid voorop stond bij dit project, bleek het toch heel belangrijk om vervormingen in lengterichting in de hand te houden. Als de gondel een zijdelingse trekkracht uitoefent op de werkbrug, mag die werkbrug niet tegen de binnengevel van het gebouw aandrukken. De werkbrug mag dus niet te flexibel zijn, en dat werd opgelost middels schoren die de nodige stijfheid voorzien. “Het mooie aan een 3D rekenmodel zoals je dat met Diamonds opbouwt” vertelt Marcel, “is dat je een dergelijk probleem duidelijk kan onderkennen én oplossen door stijfheid toe te voegen waar die het meeste effect heeft. Dat is het spel van de constructeur, en ik hou ervan om dat spel te spelen binnen een werkomgeving die me de nodige vrijheid biedt om creatief uit de hoek te komen.
3D Diamonds model van werkbrug, met visualisatie van horizontale vervormingen onder inwerking van aangrijpende belasting
3D Diamonds model van werkbrug, met visualisatie van resultaten knikcontrole voor gedrukte bovenrand van de brug
Een bijzonder probleem dat zich bij dergelijke constructies wel eens stelt, houdt verband met de knikcontrole van de gedrukte bovenrand van de werkbrug. De diagonalen van de randliggers, die op hun beurt worden gesteund door staven in het ondervlak van de brug, zorgen voor een verende ondersteuning van de bovenrand. Daardoor wordt de kniklengte van die bovenrand uit het vlak kleiner dan de afstand tussen de jukken. Als constructeur kan ik die verkorte kniklengte heel makkelijk handmatig instellen in Diamonds, om op die manier een realistische staafcontrole conform Eurocode 3 uit te voeren.”