Stabiliteitsberekeningen zijn onlosmakelijk verbonden met ‘normen’. ‘Normen’ (syn.: standaarden) bevatten regels met betrekking tot het ontwerp van structuren. Ze worden meestal opgelegd door de regering. In Europa gebruiken we de ‘Eurocodes’ als norm tijdens een structurele analyse.
Korte geschiedenis van de Eurocodes
De ontwikkeling van de Eurocodes begon in 1975 na een beslissing van de Europese commissie. De eerste Eurocodes zijn gepubliceerd in 1984. In 1990 werd de voornorm ENV gepubliceerd. In 1998 werd de conversie van de ENV (voornorm) naar de EN gestart. Tegen 2007 was de EN-serie (zoals we ze nu kennen) volledig gepubliceerd.
Doel van de Eurocode
De doelstellingen van de Eurocode zijn:
- waken over de structurele veiligheid (sterkte, stabiliteit en stijfheid)
- het verkrijgen van uniformiteit in de berekeningen over heel Europa.
- harmoniseren van nationale regelgeving
- een uniforme basis creëren voor onderzoek en ontwikkeling
- vereenvoudigen van de uitwisseling van diensten en producten binnen de Europese bouwnijverheid
Wanneer een constructie niet aan de eisen voor structurele veiligheid voldoet, kan deze instorten, met aanzienlijke schade en/of slachtoffers tot gevolg.
De Eurocodes worden aangenomen door alle EU-landen en enkele buurlanden die ook CEN-lid zijn: Oostenrijk, België, Bulgarije, Kroatië, Cyprus, Tsjechië, Denemarken, Estland, Finland, Duitsland, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Polen, Portugal, Roemenië, Slowakije, Slovenië, Spanje en Zweden. Hoewel de Eurocodes in sommige landen beter ingeburgerd zijn dan in andere.
Enkele andere landen hebben ook (delen van) de Eurocodes overgenomen of zijn bezig CEN-lid te worden.
De Eurocodes worden door CEN gepubliceerd in 3 talen: Engels, Frans en Duits. De meeste landen die de Eurocode gebruiken, kiezen ervoor om (sommige delen van) de Eurocodes (of alleen de nationale bijlagen) naar lokale talen te vertalen.
De structuur van de Eurocode
De Eurocode-suite bestaat uit 10 normen, genaamd EN 1990 tot en met EN 1999. Elke norm heeft betrekking op een globaal onderwerp (zie onderstaande afbeelding).
De rode iconen zijn de Eurocode delen die relevant zijn voor Diamonds.
De oranje iconen zijn Eurocode delen die toegevoegd zullen worden in de 2e generatie.
Elk van de normen (behalve EN 1990) is onderverdeeld in verschillende delen die specifieke aspecten van het onderwerp behandelen. In totaal zijn er 58 EN Eurocode-onderdelen verdeeld over de tien Eurocodes (EN 1990 – 1999).
Alle EN-Eurocodes met betrekking tot materialen hebben een deel 1-1 dat het ontwerp van gebouwen en andere civieltechnische constructies behandelt, en een deel 1-2 voor brandontwerp. De normen voor beton, staal, staal- en betoncomposiet, en houtconstructies en aardbevingsbestendigheid hebben een Deel 2 over het ontwerp van bruggen. Deel 2 moet worden gebruikt in combinatie met de toepasselijke algemene delen (Delen 1). Bijvoorbeeld: bij het ontwerp van een stalen brug, hebben we EN 1993-1-1 (ontwerp van stalen structuren) nodig. Maar ook EN 1993-2 (specifieke regels voor het ontwerp van stalen bruggen). Voor het bepalen van de lasten hebben we EN 1991 nodig en voor de grondslagen EN 1990. Het is dus niet zo dat voor het ontwerp we maar één deel nodig hebben.
Het onderhoud van de Eurocodes is essentieel om hun geloofwaardigheid, integriteit en relevantie te behouden, en om ervoor te zorgen dat ze geen fouten bevatten. Zo zijn er in de loop der jaren corrigenda of amendementen voor bepaalde Eurocode-onderdelen gepubliceerd. De naam van elke Eurocode wordt gevolgd door het jaar van publicatie. Bijvoorbeeld:
- EN 1993-1-1: 2005 is de Europese norm voor het ontwerp van stalen structuren, gepubliceerd in 2005
- EN 1993-1-1: 2005/AC: 2009 is het corrigendum op de Europese norm voor het ontwerp van stalen structuren, gepubliceerd in 2009
- EN 1993-1-1/A1: 2014 is het eerste amendement op de Europese norm voor het ontwerp van stalen structuren, gepubliceerd in 2014
In nationale bijlagen (NA) bij de Eurocode kunnen landen een aanzienlijk deel van elke Eurocode invullen via NBP’s (Nationaal bepaalde parameters). Een nationale bijlage bij een Eurocode wordt aangegeven met een landcode gevolgd door de naam van de Eurocode. Bijvoorbeeld:
- NBN EN 1993-1-1 ANB:2018 is de Belgische nationale bijlage op Eurocode 3, deel 1-1 gepubliceerd in 2018.
- NF EN 1993-1-1/NA: 2007 is de Franse nationale bijlage op Eurocode 3, deel 1-1 gepubliceerd in 2007.
Wanneer een Eurocode-onderdeel wordt bijgewerkt, wordt ook de nationale bijlage bijgewerkt (indien relevant). Het is belangrijk om te controleren of u de laatste versie van de Eurocode gebruikt en of de bijbehorende Nationale Bijlage ook is bijgewerkt.
Uitdagingen in Eurocode
Hoewel het principe van uniforme berekeningen in heel Europa als muziek in de oren klinkt, kent de Eurocode ook zijn uitdagingen.
De tekst is geen stap-voor-stap handleiding, maar is vaak geschreven door specialisten die een bepaalde basis- (of soms gevorderde) kennisniveau van de lezer veronderstellen.
Vergeleken met zijn voorganger (de ENV) heeft de eerste generatie EN-Eurocodes veel achtergrondinformatie weggelaten over hoe bepaalde rekenregels zijn ontstaan.
De huidige Eurocode dateert uit 2007, maar de technologie heeft niet stilgestaan. De Eurocodes en nationale bijlagen lopen soms achter omdat het updateproces tijdrovend is. Momenteel wordt de tweede generatie EN Eurocodes geschreven.
De complexiteit van de Eurocode maakt de kennis van structurele analyse en de bereidheid om nooit op te houden met leren essentieel. Een bibliotheek op kantoor, meningen uitwisselen met collega’s, trainingen, rekenvoorbeelden, onderzoek in oudere versies van normen, ervaring… zijn onderschatte hulpmiddelen van een ingenieur.
Eurocodes in de toekomst
Het werk aan de tweede generatie Eurocodes begon officieel in 2015 en zal naar verwachting in 2026 voltooid zijn (zonder nationale bijlagen). Alle nieuwe Eurocodes (met nationale bijlagen) zouden tegen 30 september 2027 moeten worden gepubliceerd, en de eerste generatie Eurocodes zal uiterlijk op 30 maart 2028 worden ingetrokken. Tussen 30 september 2027 en 30 maart 2028, zullen de eerst en tweede generatie van Eurocode naast elkaar bestaan.
Momenteel werken nationale standaardinstanties al aan nationale bijlagen van de nieuwe Eurocode-onderdelen die al klaar zijn. Tijdens het schrijven van de nieuwe Eurocodes werd een sterke nadruk gelegd op een groter gebruiksgemak om een meer gebruikersgerichte reeks ontwerpnormen te verkrijgen.
De tweede generatie zal verbeteringen aan de bestaande ontwerpregels omvatten, maar de reikwijdte ervan zal ook worden uitgebreid voor nieuwe materialen zoals constructieglas (de toekomstige Eurocode 10) en vezel versterkt beton. Robuustheidseisen zullen belangrijker worden, evenals hergebruik en aanpassing van bestaande constructies.
Hoe Buildsoft zich voorbereidt op de tweede generatie Eurocodes
Bij Buildsoft volgen we de evolutie van de tweede generatie Eurocodes van dichtbij. Ons team van ingenieurs en ontwikkelaars analyseert momenteel de nieuwe bepalingen en voert uitgebreide rekenvoorbeelden uit om de impact op de structurele analyse te begrijpen. Op basis daarvan werken we stap voor stap aan de implementatie van de vernieuwde normen in onze software, zodat onze gebruikers vlot kunnen overschakelen zodra de nieuwe regelgeving van kracht wordt.
Daarnaast bereiden we informatiemateriaal en opleidingen voor om onze klanten optimaal te ondersteunen bij de overgang. We willen niet alleen up-to-date software aanbieden, maar ook de kennis en begeleiding die nodig zijn om met vertrouwen te werken volgens de nieuwe Eurocodes.
